Strona główna
Dzisiaj jest 28-3-2024

Historia puszczańskich wsi

 Historia wsi Budy , Teremiski i Pogorzelce jest ściśle związana z przebiegiem zasiedlania i użytkowania Puszczy Białowieskiej. Wraz z wejściem Puszczy w 1589 r. w skład królewskich dóbr stołowych zaczęło się kontrolowane użytkowanie Puszczy poprzez  „wchody”, czyli  prawo użytkowania lasu. Systematyczna eksploatacja Puszczy rozpoczęła się w XVII w. Jej gruntowną reformę wprowadził w XVII w.  Antoni Tyzenhauz. Uruchomił on nowe ośrodki dostarczające przetworzone produkty leśne np. węgiel smołę ,dziegieć , popiół, potaż.

Wówczas wewnątrz puszczy powstały osady przemysłowe Budy, Pogorzelce i Teremiski. Do pracy w przemyśle leśnym sprowadzono specjalnie ludność z Mazowsza. Osady puszczańskie zakładane były na ziemiach królewskich w dobrach stołowych. Mieszkańcy byli zwolnieni z odrabiania pańszczyzny. Ich zajęciem poza pracą w lesie był udział w polowaniach monarszych  (za tą pracę dostawali dodatkowe wynagrodzenie).

Historia i współczesność wszystkich puszczańskich osad jest  podobna.  Wszystkie trzy pojawiały się na mapach w XVIII w. Systematycznie rozrastały się do początku XX w. W czasie pierwszej wojny światowej wszyscy mieszkańcy opuścili domy by ruszyć w głąb Rosji za wycofującą się armią carską. Po powrocie w latach 1918 -1924 odbudowali spalone siedliska. W okresie międzywojennym większość z nich znalazła zatrudnienie w przemyśle leśnym. W 1941 r. wszystkie wsie leżące wewnątrz Puszczy zostały spacyfikowane przez Niemców: domostwa spalono a mieszkańców wysiedlono poza obszar leśny. Powrócili po wojnie by ponownie odbudować gospodarstwa.

Współczesne siedliska lokowane są w nawiązaniu do dawnych wzorów:   w centrum polany , po obu stronach przecinającej ją drogi. Wsie mają układ szeregówki  (utrzymano porządek przestrzenny z XVIII w.) . Otoczone są polami uprawnymi i współczesnymi  łąkami. Zaprzestano użytkowania wielu działek rolniczych. Zachodzi na nich proces naturalnego zarastania.

ŹRÓDŁO-TABLICA INFORMACYJNA -WIEŚ BUDY
Powered by dzs.pl & Hosting & Serwery