Dzisiaj jest 27-4-2024

Topiło

Topiło to mała osada w Puszczy Białowieskiej, która kojarzy się zarówno miejscowym , jak turystom z rekreacją nad malowniczym zbiornikiem wodnym.
Został on sztucznie utworzony na rzece Perebel na początku lat 30-tych i służył do przechowywania oraz konserwacji drewna. Dziś stanowi pamiątkę po dawnej rabunkowej gospodarce prowadzonej w puszczy.
Nazwa wsi nie pochodzi jednak od przemysłowych basenów , lecz niebezpiecznych bagien , w których niejednokrotnie topiło się wypasane niegdyś na śródleśnych łąkach bydło . Intensywna eksploatacja Puszczy Białowieskiej , z której pozyskiwano ponad 200 tys.m3 rocznie drewna sprawiła, że przybywali tu licznie i osiedlali się robotnicy z terenu całej Polski. Powstawało wówczas wiele leśnych osad , na które składały się w pośpiechu budowane trociniarki, szałasy i ziemianki. Nazwą Topiło określano wówczas kilka wsi, które razem stanowiły prawdziwe centrum puszczańskiego życia.
Osady o nazwie Czternasty, Perebel, Gdańsk i Majdan, w którym leśni hutnicy otrzymywali żelazo z rudy darniowej, tętniły niegdyś życiem i stawały się specyficznymi koloniami robotniczymi.
Sztuczne zbiorniki wodne przez wiele lat były nieocenionym magazynem drewna. Z systemami składnic zwanych bindugami z legarami stanowiły główny punkt składu surowca i miejsce spotkań leśnych osadników. Funkcjonująca w Topile karczma „Ostatni Grosz”, jedyne miejsce rozrywki, była też miejscem wydania ostatniego grosza z i tak niskiego zarobku drwala. Zakaz budowy domów o trwałych fundamentach, jaki obowiązywał na terenie puszczy, zmuszał robotników do bytowania w bardzo prymitywnych i złych warunkach. Często wielodzietnie rodziny zamieszkiwały w jamach w ziemi. Leśne osady przez szereg lat przechodziły różne historie. Zarówno okupanci jaki firmy zarządzające gospodarką leśną w okresie międzywojennym nie starały się dbać o warunki bytowe rzesz robotników. Liczne strajki powodował pozbywanie się niezadowolonych i pozyskiwanie nowych pracowników. Osady pustoszały wskutek wielkiej ilości chorób i zgonów a gospodarczy kryzys wkrótce prawie zupełnie zahamował rozwój przemysłu drzewnego.
Po II wojnie światowej zbiorniki wodne w Topile stały się własnością Hajnowskiego Przedsiębiorstwa Przemysłu Drzewnego i jeszcze przez kilkanaście lat spełniały swoją rolę. Kiedy znacząco rozwinął się transport straciły racje bytu i w latach 60-tych zaprzestano ich stosowania. Niektóre z zamieszkałych wsi zostało zupełnie opustoszonych. Ludność pozostała bardzo nielicznie jedynie w Topile, Czternastym i Majdanie. Obecnie mieszkają tu głównie emeryci związani z pracą w lesie.
Teren z uwagi na malowniczość i unikalność zmienił swoje przeznaczenie. Kiedy w 1994 r. powstał Leśny Kompleks Promocyjny, reaktywowana została kolejka wąskotorowa i Topiło stało się jej przystankiem. Wokół zbiorników powstały miejsca rekreacji . Odbywają się tu ogniska i plenerowe spotkania. Baseny stały się też ulubionym terenem wędkarzy funkcjonuje tu również pensjonat przebudowany z pomieszczeń dawnego nadleśnictwa. Niestety wśród mieszkańców nie jest popularna działalność agroturystyczna. To wielka szkoda. ‘’ – Grzegorz Bielecki nadleśniczy Nadleśnictwa Hajnówka.
GAZETA HAJNOWSKA NR.2 (122) LUTY 2007 , STR.-18 , AUTOR TEKSTU- J.Z.