Czyże
Wieś prawdopodobnie powstała na początku XVI wieku, a pierwsze wzmianki w dokumentach pisanych dotyczą 1529 roku. Od samego początku Czyże były wsią królewska. Podlegały jednak leśnictwu bielskiemu.
Wynikało to z faktu iż wieś zamieszkiwali strzelcy - kategoria ludności służebnej, której obowiązkiem oprócz polowań w Puszczy Białowieskiej, było uczestnictwo w wyprawach wojennych. Dzięki temu zwolnieni byli oni od pańszczyzny. Podczas wojny strzelcy spełniali ważną rolę idąc tuż przy działach.Wieś Czyże miała wystawić na wojnę 20 dobrze umundurowanych strzelców. Każdy strzelec otrzymywał dwie włóki ziemi, z których nie płacił podatków. Zmianki o strzelcach z Czyżów możemy znaleźć jeszcze w końcu XVIII wieku, a dokładniej w dokumencie z 1792r. W Czyżach oprócz strzelców mieszkali także osocznicy.
Już w XVI w. w Czyżach istniała cerkiew p.w. Zaśnięcia Najświętszej Maryji Panny. Z uwagi na to że miała ona niegdyś bogatych fundatorów: władców i strzelców , była jedną z najpiękniejszych i najlepiej wyposażonych cerkwi w ziemi bielskiej. Niestety w dniu święta parafialnego 28 sierpnia 1984 roku spłonęła wraz z całym wyposażeniem. Dziś w tym samym miejscu wznosi się cerkiew murowana.
Na cmentarzu parafialnym usytuowanym nieopodal wsi Leniewo znajduje si.ę cerkiew św. Kosmy i Damiana konsekrowana 12 października 1889 roku.
W 1915 roku mieszkańcy Czyż jak niemal wszyscy prawosławni mieszkańcy okolicznych ziem białoruskich, w związku z ofensywą wojsk niemieckich namawiani i zastraszeni przez żołnierzy carskich wyruszyli w bieżeństwo - masowy exodus w głąb rosyjskiego imperium. Z Rosji wrócili w latach 1918-21. W 1941 roku , w okolicach Czyż, w uroczysku srebna huorka rozegrała się bitwa, w której zginęło kilkuset żołnierzy i kadetów radzieckich. Miejsce tej tragedii upamiętniają krzyże, przy których odbywają się okolicznościowe nabożeństwa.
* GALERIA