Strona główna
Dzisiaj jest 19-3-2024

Szczekotowo


Rezerwat archeologiczno-przyrodniczy . Utworzony w kwadracie 214. Rezerwat zajmuje 36,44 ha powierzchni.Obejmuje uroczysko i nieistniejącą już na nim wieś o nazwie Szczekotowo, założoną przez budników sprowadzonych do Puszczy Białowieskiej Budnicy wytapiali smołę, wyrabiali potaż i węgiel drzewny. Po likwidacji w 1792 roku na terenie Puszczy Białowieskiej przemysłu chemiczno-drzewnego. Budnicy szczekotowscy przenieśli się na wykarczowany wcześniej przez siebie teren, na którym założyli wieś Budy. Zmienili także zawód – zostali rolnikami. W Szczekotowie do dzisiaj można dojrzeć ciemniejsze miejsca na ziemi pośród trawy na polanie – są to ślady po dawnych smolarniach i węglarniach. Głównym przedmiotem ochrony w rezerwacie jest największe w Puszczy cmentarzysko kurhanowe. Znajduje się tu ok. 140 kurhanów o różnej wielkości – średnicy od 3 do 20 m i wysokości od 70 cm do 2 m. Kurhany pochodzą z X-XIII wieku.Zostały one wpisane do rejestru zabytków województwa białostockiego. WIĘCEJ O REZERWACIE




Rezerwat "Szczekotowo" powołano w 1979 r. aby chronić zabytki archeologiczne zgrupowane w dolinie rzeki Łutownia oraz otaczające je łąki i lasy. Teren rezerwatu jest równy miejscami lekko pofalowany. Dominującym typem lasu jest las świeży-grąd z następującymi gatunkami drzew: dąb, świerk, olsza, brzoza i grab. Niektóre drzewa osiągnęły rozmiary pomników przyrody. Z roślin chronionych i rzadkich stwierdzono występowanie m.in. orlika pospolitego, wawrzynka wilczełyko, lilii złotogłów, storczyków: szerokolistnego, plamistego i gnieżnika leśnego.

  Puszcza Białowieska jest lasem "zabytkowym" bo zachowała wiele śladów świadczących o dawnej o dawnej aktywności człowieka w Puszczy. Wbrew pochodzeniu słowa "puszcza-obszar pusty" wiemy ze ten las nie był bezludny. Świadectwem są liczne zabytki archeologiczne-mekropolie. Rola cmentarzysk jest bardzo ważna w odtwarzaniu obrazu dawnych czasów. Opisywanie najdawniejszych grobów należy do badań sfery archeologów.

  W uroczysku Szczekotowo znajdziemy największe skupisko kurhanów na terenie polskiej części Puszczy Białowieskiej. Występujące tu mogiły tworzą tzw. pola kurhanowe, składające się nawet z kilkudziesięciu grobów. Łącznie występuje tu ponad 100 obiektów różnej wielkości (średnica u podstawy 3-20 m, wysokość do 2 m). Kurhany mają formę regularnych niskich stożków. Nie sposób odpowiedzieć, dlaczego budowano kurhany różnej wielkości i kształtu. Cmentarzyska kurhanowe, jakie spotykamy na tym terenie, datowane są od VI w. aż po wiek XIII. Są charakterystyczne dla kultur całej Słowiańszczyzny Wschodniej. Na XI-XIII w. datowane są pojawiające się sporadycznie płaskie cmentarzyska z grobami w obstawach kamiennych.

  Archeolodzy podają różne wyjaśnienie współwystępowanie mogił płaskich i kurhanów. Jedni z nich uważają, że na tym terenie osiedlała się ludność napływająca z przeludnionego Mazowsza. Inni sądzą że wcześniejsze płaskie cmentarzyska (z okresu wpływów rzymskich) były użytkowane przez kolejnych mieszkańców Puszczy w XI-XIII w. Jeszcze inni twierdzą że ówcześni mieszkańcy Puszczy zaczęli naśladować zwyczaje sąsiadów z Mazowsza, bo budowa płaskiego grobu była mniej pracochłonna niż przygotowanie pochówku pod kurhanem. Inwentarz kurhanów, czyli to co znajdowane jest w ich wnętrzu, świadczy o ciekawych zjawiskach. Występujące równolegle-w tym samym miejscu i pochodzące z tego samego okresu- ozdoby, fragmenty ceramiki, broni należą do kultur z dwóch kręgów kulturowych: wschodniego i zachodniego. Jednak większość wyposażenia grobowego należy do wschodniego kręgu kulturowego. Natomiast występowanie pochówków ciałopalnych, obok szkieletowych, świadczy o tym, że średniowiecze było okresem, w którym pomimo oficjalnie obowiązującego chrześcijaństwa ludzie kultywowali tradycje pogańskie. W pobliżu cmentarzyska nad rzeką Łutownią, zachowały się pozostałości po mielerzach z XVIII w. Wypalany w nich węgiel drzewny używano w hutnictwie, kowalstwie. Mieszkający w pobliżu ludzie z nieznanych przyczyn opuścili osadę Szczekotowo przenosząc swe domostwa w XIX w. na teren współczesnej wsi Budy.

ŹRÓDŁO-TABLICA INFORMACYJNA W REZERWACIE SZCZEKOTOWO



* GALERIA 1
* Rezerwat Szczekotowo - zima







Powered by dzs.pl & Hosting & Serwery