Polana Białowieska
Polana Białowieska jest największą polaną osadniczą w polskiej części Puszczy Białowieskiej. Jej początki można datować na przelom XVI i XVII w. Przy dworze królewskim założono około 1696 r. 25 morgowy folwark, jego funkcjonowanie dało początek wsiom po wykarczowaniu lasu.
W 1789 r. powierzchnia polany to 765 ha, w 1903 r. 1267 ha, w 1928r. - 1367 ha. Obecnie następuje zmniejszanie się powierzchni polany. Las powraca na nieużytkowane grunty. W latach 1953-89 powierzchnia zmniejszyła się o ok. 600 ha. Fragmentarycznie zachodzi sukcesja naturalna lasu w miejsce łąk i pól. Mimo presji ludzi i zwierząt zachodzącej na lasy przy polanie, zachowało się tam wiele starodrzewi.
Pozwoliło to na utworzenie kilku rezerwatów przylegających do Polany Białowieskiej bądź w jej sąsiedztwie. Najważniejszym i największym położony na północ od polany, utworzony w 1921 r. Wraz z drugim przylegającym do niego, położonym przy rzece Hwożna, był podstawą do powołania w 1932r. "Parku Narodowego w Białowieży". Kolejny utworzony rezerwat to pas lasu ok. 500 m po obu stronach drogi Białowieża-Hajnówka. Po II wojnie rezerwat ten reaktywowano w 1969 r. (Rezerwat Krajobrazowy im. W. Szafera). Rezerwat ten ukazuje najważniejsze zbiorowiska Puszczy. Część zachodnia płaska, zdominowana przez grądy, wschodnia to żwirowe wzniesienia zajmujące bory mieszane. Na niewielkich wzniesieniach w rezerwacie występują bory świeże i bagienne , olsy i łęgi. Spotkać tu można prawie wszystkie zwierzęta Puszczy Białowieskiej.
Na południu polany położony jest rezerwat Podolany utworzony w 1985 r. na pow. 15 ha. Obejmuje on zbiorowiska grądowe z udziałem dębów szypułkowych o rozmiarach pomnikowych. Na powierzchni tego rezerwatu występuje ich ponad 40 - pomników przyrody.
W lasach od wschodu przylegających do Polany Białowieskiej utworzono w 1979 r. rezerwat Wysokie Bagno (78 ha pow.). Obejmuje fragment doliny Narewki i unikalne zbiorowisko świerczyny na torfie. Cecha rezerwatu to dominacja świerka w drzewostanie oraz wiele gatunków roślin typowych dla kwaśnych i ubogich siedlisk lasów Europy płn. Podłożem dla wzrostu tego lasu jest kilkumetrowy pokład torfu. Od zachodu do polany przylega fragment najmłodszego rezerwatu utworzonego w 2003 r. - Lasy Naturalne Puszczy Białowieskiej. W tej części rezerwatu chronione są lasy bagienne i grądowe.
(na podstawie tekstu z tablicy informacyjnej)
--------------------------------------------------------------------------
*
*